Beynəlxalq nəqliyyat şəbəkəsində Azərbaycanın xüsusi yeri var

Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu (BTQ) Azərbaycanın Bakı, Gürcüstanın Tbilisi və Türkiyənin Qars şəhərlərini birləşdirən dəmir yolu xəttidir. Rəsmi olaraq 2017-ci ilin oktyabrında açıldı, baxmayaraq ki, inşasına 2007-ci ildə başlandı. BTQ dəmir yolu Azərbaycan, Gürcüstan və Türkiyə ölkələri arasında ticarət və əlaqələri təşviq etmək, Avropa ilə Asiya arasında əlaqəni təmin etmək məqsədi daşıyan mühüm nəqliyyat marşrutudur.

Dəmir yolu xətti təxminən 846 kilometr uzanır və həm sərnişin, həm də yük daşımaq üçün nəzərdə tutulub. Çin və Avropanı Orta Asiya, Xəzər dənizi, Cənubi Qafqaz və Türkiyə üzərindən birləşdirən Transxəzər beynəlxalq nəqliyyat marşrutunun “orta Dəhlizi” nin əsas hissəsi kimi xidmət edir. BTQ dəmir yolu xətti regional əməkdaşlığın gücləndirilməsinə və iştirakçı ölkələr arasında iqtisadi əlaqələrin gücləndirilməsinə yönəlmiş strateji layihə hesab olunur.

BTK dəmir yolu nəqliyyat xərclərinin və səyahət vaxtının azaldılması, regional inteqrasiya və ticarətin təşviqi də daxil olmaqla bir sıra üstünlüklər təklif edir. Xəzər dənizi ilə Türk dəmir yolu şəbəkəsi arasında birbaşa dəmir yolu bağlantısı təmin edir, Yük və sərnişinlərin dəniz və ya avtomobil yolu ilə daşınmasına ehtiyac yoxdur. Dəmir yolu xətti həm yük, həm də sərnişin qatarlarını qəbul etmək üçün terminallar, sərhəd keçid məntəqələri və həddindən artıq yükləmə imkanları daxil olmaqla müasir infrastruktur və qurğularla təchiz edilmişdir.

İnsanların, ticarət mallarının, xidmətlərin və sərmayənin dünyada sərbəst dövran etdiyi bir zamanda yaşayırıq. Buna görə məhsuldar və alternativli beynəlxalq nəqliyyat şəbəkələrini inkişaf etdirmək sürətlə artan dünya ticarətinin ehtiyaclarını qarşılamaq bir zərurət halına gəlib. Beynəlxalq bazarlarda artan rəqabət, istehsal olunan malların dünya bazarlarına cazibədar qiymətlərlə satışı zamanında daşıma tələb edir. Bu baxımdan iqtisadiyyatda daşıma sektorunun dəyəri istehsal sektoru qədər əhəmiyyətlidir.

Bakı -Tbilisi- Qars dəmir yolu xətti ilk baxışda regional layihə təəssuratı yaratsa da, əslindəəhəmiyyətliliyinin miqyasına gorə qlobal mahiyyət daşıyan bir layihədir. Strasburqla Şanxayı birləşdirəcək boyuk İpək yolunda qısa bir bağılantı olsa da, Bakı – Tbilisi- Qars dəmir yolu ikiqitəni polad relslərə birləşdirərək boyuk iqtisadi və sosial effektivliyə zəmin yaradacaqdır. Bu dəmir yolu xətti movcud potensialı birdən –  birə artırma zəminində yenidən dovriyyəyəgətirməyəcəkdir. Layihənin reallaşması həmin dovriyyədə yeni kommunikativ gercəklik kimionun yeni pilləyə qaldırılmasına əlavə stimullar verəcəkdir.

Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolunun tikintisinin başa çatdırılması Asiya ilə Avropa arasında ticarət və daşımalar üçün yeni imkanlar açaraq, malların və insanların bütün region üzrə səmərəli hərəkətini təmin edib. Bu, həm də Azərbaycan, Gürcüstan və Türkiyə arasında iqtisadi və mədəni əlaqələrin möhkəmlənməsinə, müxtəlif sektorlarda daha sıx əməkdaşlığa kömək etmişdir.

Bu nəqliyyat qovşağının açılışında Prezident İlham Əliyev, Azərbaycanın birinci xanımı Mehriban Əliyeva, Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan və onun xanımı Əminə Ərdoğan, Qazaxıstan, Gürcüstan, Özbəkistan, habelə Tacikistan və Türkmənistanın rəhbər şəxsləri iştirak ediblər.

BTQ Asiya və Avropanın dəmir yol şəbəkələrinin birləşdirilməsini təmin edir. Bu, təkcə 3 ölkə arasında deyil, həm də Asiya ilə Avropa arasında ən qısa yoldur. BTQ yüklərin daşınmasına sərf edilən vaxtı 2 dəfədən çox qısaltmağa imkan verir. Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu Mərkəzi Asiya ölkələrinin – Türkmənistan, Qazaxıstan, Özbəkistan, Qırğızıstan, Tacikistan və Əfqanıstanın Avropa və dünya bazarlarına çıxışını asanlaşdırır.

Rza Eyvazlı,
YAP-ın gənc fəalı