İki ölkə arasında qarşılıqlı münasibətlərin başlanğıcı XIX əsrin ikinci yarısına təsadüf edir. 1863-cü ildə Almaniyanın “Simens qardaşları” firması tərəfindən Gədəbəy ərazisində yerləşən mis yataqları bazasında iri misəritmə zavodları tikilib. Bu zavodların inşası nəticəsində xeyli sayda insan işlə təmin edilib, əhalinin maddi rifahı yüksəlib. Alman sənayeçilərinin bu ərazidə fəallığının artması nəticəsində ətraf ərazilərdə, xüsusilə Azərbaycanın indiki Göy-göl və Şəmkir rayonlarında alman koloniyaları yaranıb.
Almaniya Azərbaycanın Avropada ən vacib siyasi-iqtisadi tərəfdaşlarından biridir. İki ölkə arasında siyasi münasibətlərin yüksək səviyyəsi qarşılıqlı səfərlər və intensiv parlamentlərarası əməkdaşlıqda öz əksini tapıb. Almaniya Azərbaycanın müstəqilliyini 1992-ci ilin 12 yanvarında tanıyıb, Almaniyanın Azərbaycanda səfirliyi açılıb.
Azərbaycan – Almaniya əlaqələrində yeni mərhələnin əsası Ulu Öndər Heydər Əliyevin hakimiyyətə gəlişindən sonra qoyuldu. Avropa İttifaqı çərçivəsində Dağlıq Qarabağ münaqişəsində Almaniyanın köməyinin artırılması böyük diplomatik uğur sayılır.Ulu Öndər Heydər Əliyev 1996-cı ildə Almaniya Prezidenti Roman Hersoqun dəvəti ilə bu ölkədə rəsmi səfərdə olub. Görüşlər zamanı ölkələr arasındakı əməkdaşlığın aspektləri geniş şəkildə müzakirə edilib.Səfər çərçivəsində, siyasi, iqtisadi və elmi texniki əməkdaşlıq sahəsində beş müqavilə imzalanıb. Keçən illər ərzində Almaniya ilə Azərbaycan arasında müdafiə, siyasi təhlükəsizlik, terrorizmə qarşı mübarizə sahəsində uğurlu əməkdaşlıq aparılıb.
Prezident İlham Əliyev dövründə Azərbaycan – Almaniya əlaqələrində inkişaf yeni mərhələyə qədəm qoydu. Belə ki , Avropanın ən inkişaf etmiş ölkəsi olan Almaniya ilə iqtisadi -siyasi əlaqələrin aparılması ölkəmizin inkişafına öz töhfəsini verməkdədir. 2004-cü ildə Prezident İlham Əliyev Almaniya Prezidentinin dəvəti ilə bu ölkəyə rəsmi səfər edib. Keçirilən görüşlərdə ölkələrimiz arasında ikitərəfli münasibətlərin inkişafı, qarşılıqlı siyasi əlaqələrin vəziyyəti, regional və beynəlxalq məsələlər ətrafında fikir mübadiləsi aparılıb.
Növbəti illərdə Prezident İlham Əliyevin Almaniyanın kansleri Angela Merkellə görüşləri ölkələrimiz, eləcə də Azərbaycanla Avropa İttifaqı arasında mövcud olan əlaqələrin inkişaf perspektivlərinə, ölkəmizdə iqtisadi islahatların uğurla həyata keçirilməsinə, Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllinə yönəlmişdi. Almaniyanın Azərbaycana müxtəlif sahələrdə dəstək verməyə hazır olduğunu diqqətə çatdıran xanım Angela Merkel bildirib ki, neft-qaz ölkəsi olan Azərbaycan Almaniya üçün vacib tərəfdaşdır. Prezident İlham Əliyev isə müasirləşmə dövrünü yaşayan ölkəmizdə alman texnologiyalarına tələbatın olduğunu vurğulayıb. İqtisadi və turizm potensialının Almaniyada təşviq olunması məqsədilə ölkəmiz hər il Almaniyada keçirilən müxtəlif beynəlxalq sərgilərdə milli stendi ilə iştirak edir.
2015, 2016, 2017 və 2020-ci illərdə Prezident İlham Əliyevin Münhen Təhlükəsizlik Konfransı çərçivəsində Almaniyaya bir neçə dəfə işgüzar səfəri baş tutdu.
TAP və TANAP kimi nəhəng enerji layihələrinin həyata keçirilməsində, eləcə də “Şərq tərəfdaşlığı” Proqramında Almaniya ölkəmiz üçün çox mühüm tərəfdaş sayılır.
Angela Merkel bəyan edib ki, “Azərbaycan bu regionda Almaniyanın ən böyük ticarət tərəfdaşıdır”. O, Almaniyanın Azərbaycanla iqtisadi və mədəni sahədə əlaqələrin genişləndirilməsində böyük potensialın olduğunu bəyan edib. İkinci Qarabağ müharibəsi dövründə də Almaniya Azərbaycanın ədalətli mübarizəsinə siyasi dəstək nümayiş etdirmişdi.
Məlum olduğu kimi Almaniya Federativ Respublikasının Prezidenti Frank-Valter Ştaynmayer aprelin 2-də ölkəmizdə səfərdə olub. Səfər çərçivəsində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev və Almaniya Federativ Respublikasının Prezidenti Frank-Valter Ştaynmayer mətbuata bəyanatlarla çıxış ediblər. Möhtərəm Prezident öz nitqində bir sıra tarixi faktları diqqətə çatdırıb və ölkələrimiz arasındakı münasibətlərdən bəhs edib. Gələcək illərdə ticarət dövriyyəsinin artırılması və xarici investorların sərmayəsi hesabına 2030-cu ilə qədər bərpaolunan enerji növlərinin istehsal gücünün 6 giqavata çatdırılması barədə razılığa gəlinib.
Almaniya Azərbaycanın Avropada vacib siyasi-iqtisadi tərəfdaşlarından biridir. Azərbaycan bu ölkə ilə əlaqələrin inkişafına mühüm önəm verir. Dünya iqtisadiyyatında və siyasətində mühüm rol oynayan rəsmi Berlin Cənubi Qafqazın ən aparıcı ölkəsi sayılan Azərbaycanla əməkdaşlığı dərinləşdirmək üçün səylərini günbəgün artırır . Azərbaycan və Almaniya dövlətləri arasında olan əlaqələr bu gün yüksələn xətlə inkişaf etməkdədir.
Pirşağı qəsəbəsi 112 nömrəli tam orta məktəbin tarix müəllimi,
Mehdi Şərifov
