9 aprel 2025-ci il tarixində ADA Universitetində keçirilən “Yeni dünya nizamına doğru” adlı beynəlxalq forum müasir dünyanın dəyişən siyasi, iqtisadi və sosial reallıqları fonunda xüsusi aktuallıq daşıyan mühüm tədbirlərdən biri oldu. Forumda Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin çıxışı isə yalnız regional deyil, həm də qlobal miqyasda strateji düşüncəni əks etdirən, gələcəyə yönəlmiş mövqeləri ifadə edən çıxış kimi yadda qaldı. Prezident İlham Əliyev çıxışında 21-ci əsrin ikinci rübündə beynəlxalq münasibətlər sistemində yaşanan böyük dəyişikliklərə toxundu. Qlobal güc balansında yaranan boşluqlar, regional münaqişələrin artması, enerji və ərzaq təhlükəsizliyi problemləri, eyni zamanda süni intellektin və texnologiyanın sürətli inkişafı fonunda dünya dövlətlərinin qarşısında duran çağırışlar ətraflı təhlil edildi. Prezident qeyd etdi ki, hazırda dünyada güc mərkəzləri arasında rəqabət artır, beynəlxalq hüququn selektiv tətbiqi və bəzən tamamilə nəzərə alınmaması yeni siyasi böhranların yaranmasına səbəb olur. Belə bir dövrdə Azərbaycanın yürütdüyü praqmatik, balanslaşdırılmış və prinsipial siyasət ölkənin müstəqilliyini qorumaqla yanaşı, regional və beynəlxalq sabitliyə də töhfə verir. Prezident İlham Əliyev çıxışında Azərbaycanın Cənubi Qafqazda sülh təşəbbüslərindən danışaraq, 2020-ci ildən sonra yaranmış yeni geosiyasi reallıqlara diqqət çəkdi. O bildirdi ki, Azərbaycan postmünaqişə dövründə regionda davamlı sülhə nail olmaq üçün konkret addımlar atır, Ermənistanla normallaşma prosesinə sadiqdir və bölgənin iqtisadi reinteqrasiyası üçün real təşəbbüslərlə çıxış edir. Bu kontekstdə “3+3 əməkdaşlıq formatı” kimi regional əməkdaşlıq təşəbbüslərinin aktuallığı vurğulandı. Prezident Azərbaycanın təşəbbüskar və sabitlik yaradan tərəf kimi çıxış etdiyini, bu yanaşmanın dünya dövlətləri tərəfindən də yüksək qiymətləndirildiyini qeyd etdi. Forumda Azərbaycanın enerji siyasəti də əsas mövzulardan biri oldu. Prezident İlham Əliyev qeyd etdi ki, ölkəmiz artıq uzun illərdir Avropanın enerji təhlükəsizliyinə töhfə verir və bu istiqamətdə yeni layihələr üzərində işlənilir. Xüsusilə Cənub Qaz Dəhlizi layihəsi Avropanın enerji xəritəsində mühüm strateji xəttə çevrilib. Bununla yanaşı, Prezident Azərbaycanın yaşıl enerji potensialına da diqqət çəkdi. Qarabağ və Şərqi Zəngəzur bölgələrinin yaşıl enerji zonası elan edilməsi, Xəzər dənizində quruda və dənizdə külək enerjisi layihələrinin həyata keçirilməsi Azərbaycanın bu sahədəki qlobal hədəflərini nümayiş etdirir. 2024-cü ilin sonunda Azərbaycanın ev sahibliyi edəcəyi COP29 – BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə Tərəflər Konfransı ölkəmizin beynəlxalq nüfuzunun artmasının daha bir göstəricisi kimi dəyərləndirildi. Prezident çıxışında bu tədbirin əhəmiyyətini vurğuladı və Azərbaycanın iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə beynəlxalq həmrəyliyə töhfə verəcəyini bəyan etdi. Bu konfransın Bakıda keçirilməsi, Azərbaycanı qlobal “yaşıl dönüşüm” prosesinin önündə gedən ölkələrdən biri kimi möhkəmləndirir. Prezident İlham Əliyevin çıxışının ardından keçirilən interaktiv sual-cavab sessiyası forumun mühüm hissəsinə çevrildi. Qonaqlar tərəfindən ünvanlanan suallar müxtəlif sahələri – Qafqazda təhlükəsizlik, Rusiya-Ukrayna müharibəsinin regional təsirləri, Çin və ABŞ arasındakı münasibətlərin dünya düzəninə təsiri, mədəni diplomatiya, süni intellektin gələcəyi kimi məsələləri əhatə edirdi. Prezidentin verdiyi əhatəli və açıq cavablar, Azərbaycanın qlobal proseslərə dair konseptual və strateji baxışlarını bir daha nümayiş etdirdi. “Yeni dünya nizamına doğru” forumu bir daha göstərdi ki, Azərbaycan yalnız iqtisadi və enerji sahəsində deyil, həm də intellektual və diplomatik platforma olaraq da beynəlxalq ictimaiyyətin diqqət mərkəzindədir. ADA Universitetinin ev sahibliyi etdiyi bu tədbir ölkənin intellektual mərkəz kimi mövqeyini gücləndirir. Prezident İlham Əliyevin çıxışı isə Azərbaycanın yeni dünya düzənində tutduğu yeri, verdiyi töhfəni və gələcəyə dair baxışını aydın şəkildə ortaya qoydu. Qlobal qeyri-müəyyənliklərin artdığı bir dövrdə Azərbaycan sabitlik, əməkdaşlıq və inkişaf modelini təmsil edir.
İlham Quliyev,
Yeni Azərbaycan Partiyası, məsləhətçi
