2024-cü il noyabrın 12-də Bakıda keçirilən COP29 Çərçivəsində İnkişaf Etməkdə Olan Kiçik Ada Dövlətləri (SIDS) Sammiti, dünya miqyasında iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə, ətraf mühitin qorunması və bu sahədə əməkdaşlığın gücləndirilməsi baxımından mühüm bir platforma oldu. Bu sammit, xüsusilə kiçik ada dövlətlərinin qarşılaşdığı ekoloji, sosial və iqtisadi çağırışlara diqqət çəkmək və bu ölkələrin beynəlxalq aləmdə daha çox dəstək alması üçün bir fürsət yaratmaq məqsədini güdürdü. Bu çərçivədə, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev sammitin açılışında çıxış edərək, inkişaf etməkdə olan kiçik ada dövlətlərinin iqlim dəyişikliyinin mənfi təsirlərinə qarşı mübarizədə üzləşdikləri çətinlikləri vurğuladı. Prezident İlham Əliyevin çıxışı, Azərbaycanın iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədəki fəal rolunu və qlobal miqyasda ətraf mühitin qorunmasına dair beynəlxalq əməkdaşlıq təşəbbüslərini önə çıxardı.
Prezident İlham Əliyev çıxışında, inkişaf etməkdə olan kiçik ada dövlətlərinin üzləşdiyi ciddi ekoloji və sosial problemləri diqqətə çatdırdı. O, xüsusilə kiçik ada dövlətlərinin iqlim dəyişikliyi nəticəsində yaranan qlobal istiləşmə, dəniz səviyyəsinin yüksəlməsi, təbii fəlakətlər və su resurslarının azalması kimi təsirlərdən əziyyət çəkdiyini bildirdi. Bu ölkələr, adətən, təbii sərvətləri və iqtisadi potensialları məhdud olan, eyni zamanda dünyanın ən həssas ekosistemlərinə sahib olan bölgələrdə yerləşir.
Prezident Əliyev, bu dövlətlərin həyat tərzinin, iqtisadiyyatının və ekosistemlərinin iqlim dəyişikliyindən necə təsirləndiyini açıqlayaraq, bunun dünya miqyasında təbii fəlakətlərin daha da artmasına səbəb ola biləcəyini vurğuladı. Kiçik ada dövlətlərinin, öz resursları və imkanları daxilində bu çətinliklərlə mübarizə aparmağın nə qədər çətin olduğunu bildirdi. Bu səbəbdən, Prezident İlham Əliyev, beynəlxalq aləmin və inkişaf etmiş ölkələrin bu dövlətlərə dəstək verməsinin vacibliyini qeyd etdi. Azərbaycan, iqlim dəyişikliyi ilə mübarizəyə verdiyi önəmi bir çox sahələrdə nümayiş etdirib. Prezident İlham Əliyev, Azərbaycan hökumətinin Paris İqlim Sazişi çərçivəsində üzərinə götürdüyü öhdəlikləri yerinə yetirmək istiqamətində ciddi addımlar atdığını qeyd etdi. O, Azərbaycanın bərpa olunan enerji sahəsindəki təşəbbüslərini, enerji səmərəliliyinin artırılması və karbon emissiyalarının azaldılması istiqamətində həyata keçirilən layihələri vurğuladı. Bundan əlavə, Prezident Əliyev, Azərbaycan dövlətinin yaşıl inkişaf və dayanıqlı enerji strategiyasını önə çəkərək, bu yanaşmaların yalnız öz ölkəsinə deyil, həm də digər inkişaf etməkdə olan dövlətlərə fayda verəcəyini bildirdi. Azərbaycan, həmçinin, iqlim dəyişikliyinin mənfi təsirlərinə qarşı mübarizə aparan kiçik ada dövlətləri ilə həmrəy olduğunu və bu ölkələrlə əməkdaşlıq etməyə davam edəcəyini bildirdi. Prezident İlham Əliyev çıxışında, Azərbaycan Respublikasının kiçik ada dövlətləri ilə sıx əməkdaşlıq etməyə hazır olduğunu bir daha ifadə etdi.
O, bu dövlətlərin iqlim dəyişikliyi və ekoloji problemlər qarşısında təkbaşına mübarizə aparmasının çətin olduğunu, beynəlxalq əməkdaşlığın bu sahədə böyük əhəmiyyət daşıdığını qeyd etdi. Azərbaycan, öz təcrübəsini, xüsusən bərpa olunan enerji, təbii resurslardan səmərəli istifadə və ekoloji təhsil sahələrində paylaşmaqla, bu dövlətlərin inkişafına dəstək verməyə davam edəcəyini bildirdi. Prezident Əliyev, həmçinin, Azərbaycanın yaşıl iqtisadiyyat və təmiz enerji sahəsindəki inkişafa verdiyi önəmi vurğuladı. O, Azərbaycanın Xəzər dənizindəki külək enerjisi layihələri və digər bərpa olunan enerji mənbələri üzrə atdığı addımları nümunə göstərərək, bu sahədə kiçik ada dövlətləri ilə əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsinin vacibliyini bildirdi. Azərbaycanın bu sahədə əldə etdiyi təcrübə, kiçik ada dövlətlərinin qarşılaşdığı ekoloji çətinliklərlə mübarizədə onlara dəstək ola bilər.
Prezident İlham Əliyev çıxışında, iqlim dəyişikliyi ilə mübarizənin yalnız inkişaf etmiş ölkələrin məsuliyyəti olmadığını, həm də bütün dövlətlərin bu qlobal məsələyə qarşı ortaq yanaşma nümayiş etdirməli olduğunu vurğuladı. Kiçik ada dövlətləri, dünya əhalisinin kiçik bir hissəsini təşkil etsə də, iqlim dəyişikliyinin təsirlərini ən ağır şəkildə hiss edən ölkələrdir. Azərbaycan, bu dövlətlərin yanında olmağa və onlarla daha sıx əməkdaşlıq etməyə hazır olduğunu bildirdi. Beynəlxalq əməkdaşlıq və həmrəyliyin vacibliyini vurğulayan Prezident, bütün ölkələrin öz təcrübə və resurslarını paylaşmaqla, iqlim dəyişikliyinin qarşısını almaq və bu məsələnin həlli üçün güclü bir qlobal əməkdaşlıq şəbəkəsi qurmaq lazım olduğunu bildirdi. Prezident İlham Əliyev, çıxışında Azərbaycanın kiçik ada dövlətləri ilə əməkdaşlıqda gələcəkdə atılacaq addımlar barədə də danışdı. Azərbaycan, bərpa olunan enerji layihələrini daha da genişləndirərək, bu ölkələrə ekoloji dayanıqlı iqtisadi inkişafı dəstəkləmək üçün layihələr təqdim etməyə davam edəcək. Eyni zamanda, təbii sərvətlərin qorunması və təbii fəlakətlərin təsirlərinin azaldılması məqsədilə iqlim dəyişikliyinə uyğunlaşma layihələrinə dəstək verilməsi planlaşdırılır. Bununla yanaşı, Prezident İlham Əliyev, Azərbaycanın beynəlxalq təşkilatlarda kiçik ada dövlətlərinin səsini daha güclü eşitdirmək və onların maraqlarını qorumaq istiqamətində fəal rol oynayacağını qeyd etdi. Azərbaycanın öz resurslarını və təcrübəsini bu dövlətlərlə paylaşması, qlobal iqlim siyasətindəki mövqeyini gücləndirəcək və inkişaf etməkdə olan dövlətlərlə daha sıx əlaqələr qurulmasına zəmin yaradacaq. Prezident İlham Əliyevin COP29 çərçivəsindəki çıxışı, Azərbaycanın kiçik ada dövlətləri ilə olan güclü əməkdaşlıq əlaqələrini və qlobal iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə ölkənin fəal rolunu bir daha vurğuladı.
Prezident, Azərbaycanın bu dövlətlərə verdiyi dəstək və əməkdaşlıq təşəbbüslərinin əhəmiyyətini qeyd edərək, beynəlxalq səviyyədə həmrəyliyin və qarşılıqlı dəstəyin vacibliyini bildirdi. Bu çıxış, həm Azərbaycanın iqlim siyasətinin beynəlxalq aləmdəki mövqeyini möhkəmləndirdi, həm də gələcəkdəki əməkdaşlıq üçün yeni perspektivlər açdı. Azərbaycanın yaşıl inkişaf və bərpa olunan enerji sahələrindəki təcrübəsi, kiçik ada dövlətləri ilə olan əməkdaşlığın inkişafına böyük töhfə verəcək və qlobal miqyasda iqlim dəyişikliyi ilə mübarizənin effektivliyini artıracaq.
İlham Quliyev,
YAP-ın gənc fəalı
