Naxçıvan Sazişi, 2009-cu ilin oktyabr ayında Naxçıvan şəhərində imzalanmış, Türk dünyasının inkişafı və əməkdaşlığının yeni dövrünü başlatmış önəmli bir beynəlxalq sənəddir. Bu sazişin imzalanması, Türk dövlətləri arasında siyasi, iqtisadi və mədəni əlaqələrin möhkəmlənməsinə, həmçinin Türk Dövlətləri Birliyinin əsasının qoyulmasına böyük təsir göstərmişdir. Naxçıvan Sazişi, xüsusilə müstəqil Türk dövlətləri arasında əməkdaşlığın dərinləşməsi və birgə fəaliyyətin artırılması baxımından mühüm mərhələdir. 2009-cu ilin oktyabrında, Naxçıvan şəhərində Azərbaycan, Türkiyə, Qazaxıstan, Qırğızıstan və digər türk xalqlarını təmsil edən dövlət başçılarının iştirakı ilə imzalanan Naxçıvan Sazişi, bu ölkələrin bir-biri ilə daha sıx əlaqələr qurmasına zəmin yaratdı. Saziş, Türk dövlətləri arasında müştərək maraqları qorumağa, bir-birinin milli maraqlarını dəstəkləməyə və birgə fəaliyyət göstərməyə yönəlmişdir. Bu razılaşma, həmçinin siyasi, iqtisadi və mədəni sahələrdə əməkdaşlığın inkişafına təkan vermişdir. Naxçıvan Sazişi, Türk dövlətləri arasında əməkdaşlığın rəsmi platformasını yaratmış və gələcəkdə bu dövlətlər arasında birliyə gedən yolun əsasını qoymuşdur. Türk Dövlətləri Birliyinin təməli, məhz bu sazişlə qoyulmuşdur. Birlik, ilkin mərhələdə iqtisadi əməkdaşlıq, ticarət əlaqələri və mədəni mübadilə sahələrində fəaliyyət göstərməyə başlamışdır. Bu birliyin inkişafı, Türk dünyası üçün daha güclü və inteqrasiya olunmuş bir gələcək perspektivi vəd etmişdir. Türk Dövlətləri Birliyi, müxtəlif sahələrdə əməkdaşlıq etmək və həmrəylik nümayiş etdirmək üçün çoxsaylı layihələr irəli sürmüşdür. Bu sahələr arasında ticarət və investisiya mübadiləsi, təhsil və mədəniyyət sahələri, elmi-tədqiqat fəaliyyətləri və təhlükəsizlik məsələləri ön plana çıxır. Həmçinin, türk dövlətləri arasında viza rejiminin sadələşdirilməsi, sərhəd keçidlərinin asanlaşdırılması və turizm sahəsindəki əlaqələrin inkişafı məqsədilə müxtəlif təşəbbüslər həyata keçirilmişdir. Naxçıvan Sazişinin əhəmiyyəti, yalnız Türk dövlətləri arasında daha sıx əlaqələrin qurulmasına yönəlməyib, həm də bu dövlətlərin beynəlxalq aləmdə daha güclü birləşmiş bir siyasi və iqtisadi blok yaratmasına zəmin hazırlamışdır. Sazişin imzalanması, Türk dövlətlərinin müxtəlif sahələrdə ortaq maraqları mövcud olduğu halda, siyasi və diplomatik əməkdaşlığın vacibliyini bir daha ortaya qoymuşdur. Bununla yanaşı, Naxçıvan Sazişi, Türk xalqlarının mədəniyyətlərinin və dillərinin qorunmasına və inkişafına da böyük töhfə vermişdir. Bundan başqa, bu sazişin imzalanması, Türk dünyası üçün daha çox qarşılıqlı anlaşma və əməkdaşlıq, həmçinin daha güclü bir beynəlxalq təsir yaratma potensialı yaratmışdır. Türk Dövlətləri Birliyinin yaradılması ilə, həmin dövlətlərin iqtisadi cəhətdən güclənməsi və dünya siyasətində daha böyük rol oynaması təmin edilmişdir. Naxçıvan Sazişi, Türk dövlətləri arasında əməkdaşlığın təməl daşlarını qoymuş və Türk Dövlətləri Birliyinin formalaşmasına əsas hazırlıq mərhələsini keçirmişdir. Bu saziş, bu günə qədər Türk dünyasının inkişafı üçün böyük əhəmiyyət daşıyan bir sənəd olaraq qalır. Naxçıvan Sazişi, Türk xalqları arasında birlik və həmrəyliyin daha da möhkəmlənməsinə və bu xalqların gələcəkdə daha böyük uğurlara imza atmasına imkan yaratmışdır. Bu cür əməkdaşlıq, həm regionda, həm də dünyada Türk dövlətlərinin gücünü artırmaqla yanaşı, həm də bu dövlətlərin qarşılıqlı maraqlarını qorumağa xidmət edir.
İsmayıl Nağızadə,
YAP-ın gənc fəalı
