XXI əsrin ən mühüm geosiyasi hadisələrindən biri Cənubi Qafqazda yaranan yeni nəqliyyat reallığıdır. Bu reallığın mərkəzində Zəngəzur dəhlizi dayanır. Azərbaycanın qərb rayonlarını Naxçıvan Muxtar Respublikası ilə birləşdirəcək bu layihə təkcə ölkəmizin deyil, bütün regionun iqtisadi, siyasi və logistik gələcəyinə mühüm təsir göstərəcək.
Zəngəzur dəhlizi əslində Azərbaycan dövlətçiliyinin uzaqgörən siyasətinin nəticəsidir. Bu ideya hələ Ulu Öndər Heydər Əliyevin strateji baxışında öz əksini tapmışdı. O, regionun gələcəyini proqnozlaşdırarkən qeyd edirdi ki, Azərbaycan yalnız iqtisadi deyil, həm də kommunikasiya mərkəzinə çevrilməlidir. Məhz bu baxış bu gün Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə reallığa çevrilir.
Zəngəzur dəhlizi ideyası ilk dəfə Prezident İlham Əliyev tərəfindən beynəlxalq gündəmə gətirildikdən sonra regionda yeni geosiyasi balans formalaşmağa başladı. Azərbaycanın 2020-ci il Vətən müharibəsində qazandığı tarixi Qələbə nəticəsində yaranan yeni reallıqlar bu layihənin icrasına geniş imkanlar açdı.
Prezident İlham Əliyev dəfələrlə vurğulayıb ki, Zəngəzur dəhlizi yalnız Azərbaycanın deyil, bütün Türk dünyasının birləşdirici halqası olacaq. Bu dəhliz vasitəsilə Türkiyədən Mərkəzi Asiyaya, oradan Çinə qədər uzanan nəhəng nəqliyyat xətti formalaşacaq. Beləliklə, Azərbaycan “Şərqdən Qərbə, Şimaldan Cənuba” strateji yolların kəsişdiyi bir mərkəzə çevriləcək.
2025-ci ildə keçirilən Vaşinqton sammiti region üçün mühüm hadisə oldu. Sammitdə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin iştirakı ilə regional enerji təhlükəsizliyi, nəqliyyat dəhlizlərinin şaxələndirilməsi və yeni texnoloji əməkdaşlıqlar müzakirə edildi. ABŞ və Avropa İttifaqı rəsmiləri Azərbaycanın təşəbbüsləri ilə reallaşan Zəngəzur dəhlizinin beynəlxalq ticarət üçün yeni alternativ yol rolunu vurğuladılar.
Sammitdə diqqət çəkən mövzulardan biri də TRİPP layihəsi idi. Bu layihə Avrasiya məkanında rəqəmsal, logistika və enerji sistemlərinin inteqrasiyasını hədəfləyir. Azərbaycanın bu təşəbbüsdə fəal iştirakı ölkəmizi yalnız nəqliyyat deyil, həm də innovasiya və texnologiya mərkəzinə çevirəcək. Zəngəzur dəhlizi məhz bu sistemin əsas sütunlarından biri kimi nəzərdə tutulur.
Zəngəzur dəhlizi həm iqtisadi, həm də siyasi baxımdan böyük potensiala malikdir. Bir tərəfdən, o, Azərbaycan, Türkiyə, Orta Asiya, Rusiya və Avropa arasında ticarət dövriyyəsini kəskin artıracaq. Digər tərəfdən, bu dəhliz regionda sülhün, sabitliyin və əməkdaşlığın bərqərar olmasına xidmət edəcək.
Eyni zamanda, layihə İran, Gürcüstan və Ermənistan üçün də yeni iqtisadi imkanlar yarada bilər. Bu, bölgədə qarşılıqlı maraqlara əsaslanan sabit əməkdaşlıq mühitinin formalaşması deməkdir. Prezident İlham Əliyevin dediyi kimi, “Zəngəzur dəhlizi iqtisadi layihə olmaqla yanaşı, sülhün və sabitliyin təminatıdır.”
Bu gün Zəngəzur dəhlizinin reallaşması Ulu Öndər Heydər Əliyevin qoyduğu siyasi və strateji kursun məntiqi davamıdır. Heydər Əliyevin “güclü dövlət, müstəqil iqtisadiyyat, milli birliyə əsaslanan siyasət” fəlsəfəsi Azərbaycanın hər bir uğurunun təməlində dayanır. Prezident İlham Əliyev bu xətti müasir dövrün tələblərinə uyğun şəkildə inkişaf etdirərək, ölkəmizi regional güc mərkəzinə çevirib.
Zəngəzur dəhlizi bu siyasətin real təcəssümüdür. O, Azərbaycanın müstəqil, güclü və qlobal əhəmiyyətli dövlət statusunun daha da möhkəmlənməsini təmin edəcək.
Zəngəzur dəhlizi təkcə bir nəqliyyat layihəsi deyil, Azərbaycanın gələcəyə doğru atdığı strateji addımdır. Bu dəhliz Türk dünyasını birləşdirəcək, Avrasiya məkanında yeni iqtisadi xəritə yaradacaq və ölkəmizi regionun əsas enerji və kommunikasiya mərkəzinə çevirəcək.
Heydər Əliyevin siyasi uzaqgörənliyi və İlham Əliyevin müasir liderliyi sayəsində bu gün Azərbaycan yeni tarixi mərhələyə qədəm qoyur. Zəngəzur dəhlizi isə bu mərhələnin simvolu və zəfər yolu olacaq.
İslam Bafadarov,
Yeni Azərbaycan Partiyasının məsləhətçisi
